پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان کارستی ایذه کاربرد روش cop در محیط gis

عدم کارایی اکثر روش های احیا آبخوان خصوصا در آبخوان های کارستی با توجه به مشکلات اجرایی، هزینه بر بودن و زمان طولانی نیاز انجام بررسی های آسیب پذیری آب های زیرزمینی را دو چندان می کند. با توجه به توسعه کارست و وفور سازند های با پتاسیل کارست در منطقه ایذه (واقع در شمال شرق استان خوزستان) و استفاده از منابع این منطقه به عنوان آب شرب نیاز ارزیابی آسیب پذیری آبخوان کارستی این منطقه به چشم می خورد. بنابراین از روش cop برای ارزیابی آسیب پذیری ذاتی آبخوان های کربناته در چهارچوب استاندارد اروپایی european cost action 620 استفاده شد. این روش خصوصیات لایه های پوشاننده سطح آب زیرزمینی (عامل o)، تجمع جریان آب زیرزمینی (عامل c)، و بارش بر روی آبخوان (عامل p) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیب پذیری ذاتی آب زیرزمینی مورد استفاده قرار می دهد. در انجام این مطالعه از دو تکنولوژی gis و rs در مراحل مختلف استخراج و تلفیق لایه های اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد نمایه حاصل از روش cop برای آسیب پذیری آبخوان کارستی نعل اسبی ایذه بین 09/0 تا 99/2 متغیر می باشد. نقشه طبقات آسیب پذیری ذاتی آبخوان کارستی نعل اسبی ایذه که بر اساس روش cop حاصل شده بیانگر آنست که 6/1 درصد از منطقه مورد مطالعه دارای آسیب پذیری کم، 1/2 درصد آسیب پذیری متوسط، 7/40 درصد آسیب پذیری زیاد و 6/55 درصد آسیب پذیری خیلی زیاد می باشد. به جز بخش کوچکی از پای دماغه پلانژدار ناودیس نعل اسبی و نوارهای کوچک و بریده ای در قسمت ارتفاعات پلانژ ناودیس که به لحاظ آسیب پذیری در رده های کم و متوسط قرار می گیرند در بقیه مناطق کارست نعل اسبی آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد می باشد. در یال های ناودیس عمده چاه های آهکی در حال بهره برداری متمرکز می باشند که به شدت مورد بهره برداری واقع می گردند. تطابق نقشه پتانسیل آسیب پذیری آبخوان کارستی نعل اسبی ایذه با داده های غلظت نیترات در بهمن ماه 86 تطابق نقشه پتانسیل حاصل با آلودگی واقعی به خوبی مشخص می باشد. در این دوره غلظت نیترات آب چاه های کارستی متاثر از نفوذ آلاینده های سطح کارست به واسطه فروشویی افزایش شدیدی نشان می دهد. روش cop می تواند نتایج بسیار خوبی در تعیین پتانسیل آلودگی در نواحی کارستی ارایه دهد